Hầu hết mọi người đều được cảnh báo về mối nguy hiểm của tia UV đối với đôi mắt, làn da và cơ thể người. Vậy tia UV là gì, tác động thế nào lên cơ thể con người? Làm thế nào để ngăn ngừa tác hại của tia UV?
Tia UV là gì?
Với sự phát triển của khoa học, các nhà nghiên cứu đã khám phá và phân loại ánh sáng mặt trời thành 3 nhóm chính dựa trên độ dài bước sóng: Tia hồng ngoại, ánh sáng mà mắt người có thể nhìn thấy và tia UV.
Tia UV (Ultraviolet), còn được gọi là tia cực tím hoặc tia tử ngoại, là sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn ánh sáng khả kiến nhưng dài hơn tia X.
Tia UV mang lại cho con người những lợi ích như giúp tổng hợp vitamin D trong cơ thể, ở liều lượng vừa phải tia cực tím có thể kích thích mọi quá trình hoạt động chính của cơ thể,…
Tuy nhiên song song với những lợi ích trên, tia cực tím ẩn chứa khá nhiều tác nhân gây hại đến làn da và nghiêm trọng hơn có thể gây nên các vấn đề liên quan đến sức khỏe con người.
Tia UV có mặt ở đâu?
Mặt Trời tỏa ra cả 3 loại tia cực tím: UVA, UVB và UVC, có ánh sáng mặt trời nghĩa là có tia cực tím. Tuy nhiên, theo lí thuyết, bởi vì sự hấp thụ của tầng ozone, 99% tia cực tím đến được mặt đất thuộc dạng tia UVA, trong khi đó bản thân tầng ozon được tạo ra nhờ các phản ứng hóa học với sự tham gia của tia UVC nên UVC bị tầng ozon hấp thụ. Tuy nhiên, tình trạng thủng tầng ozon hiện nay đang ở mức báo động khiến các tia UVB, UVC trở nên dày đặc hơn trong ánh sáng mặt trời.
Phân loại tia UV và tác hại của chúng đối với làn da
Tia UV được chia làm loại tia chính: UVA, UVB và UVC.
Tia UVA
Tia UVA chiếm 9.5% trong tổng lượng bức xạ mặt trời và gần như xuất hiện bất cứ nơi nào có ánh sáng mặt trời. Tia này có khả năng xuyên qua quần áo, cửa kính, vì vậy chúng có thể tác động trực tiếp đến chúng ta.
Với bước sóng ngắn, tia UVA có thể gây ảnh hưởng đến tầng hạ bì của da khiến da bị sạm và nám. Còn với bước sóng dài, chúng xâm nhập sâu vào tầng hạ bì của da, phá hủy Collagen khiến da nhanh chóng lão hóa.
Tia UVB
Tia UVB có bước sóng nhỏ (từ 290-320 nanomet) và đã suy giảm trước ở tầng khí quyển nên phần lớn bị chặn lại bởi các cửa kính hoặc quần áo thông dụng. Dù có vẻ tia này không quá “hung hăng” như tia UVA, tuy nhiên mức độ nguy hiểm của chúng không hề kém cạnh.
Tia UVB là tác nhân trực tiếp tấn công tầng biểu bì của da, gây ra hàng loạt tổn hại cho làn da như khô nẻ, sạm, cháy nắng, nám, tàn nhang, đồi mồi và kích ứng.
Tệ hơn nữa, với cường độ cao, tia UVB sẽ ảnh hưởng đến lớp đáy tầng biểu bì, sinh ra các tế bào hỏng. Các tế bào này theo thời gian sẽ liên kết với nhau hình thành khối u và gây ung thư da.
Tia UVC
Và “kẻ hủy diệt” số một – tia UVC. Đây là tia có năng lượng cao nhất so với hai tia còn lại. Tia UVC gây tổn thương nghiêm trọng đến làn da và đôi mắt của chúng ta.
May mắn là tầng ozone trong bầu khí quyển đã ngăn chặn gần như toàn bộ tia này chiếu xuống mặt đất. Dù vậy, với sự suy yếu dần của tần ozone, các bức xạ năng lượng cao của tia UVC vẫn có thể thâm nhập xuống bề mặt Trái Đất, dễ dàng gây ra các vấn đề trầm trọng đối với sức khỏe.
Vậy làm thế nào để ngăn chặn tác hại của tia UV?
Bôi kem chống nắng: Đây là cách phổ biến nhất và cũng mang lại hiệu quả tốt nhất. Ngoài việc chọn cho mình một sản phẩm kem chống nắng phù hợp thì bạn cũng nên quan tâm đến các chỉ số chống nắng như SPF và PA.
SPF là chỉ số chống tia UVB, chỉ số càng cao thì khả năng chống tia UVB càng mạnh mẽ. PA là chỉ số cho biết khả năng chống nắng.
Số cộng của chỉ số này càng nhiều thì khả năng bảo vệ da khỏi tia UVA càng lớn. Bạn có thể chọn các sản phẩm có chỉ số PA+++ đến PA++++ để bảo vệ da tốt nhất.
Đồng thời, bạn cũng có thể bảo vệ làn da của mình bằng cách:
– Xem bài Viết Cách chọn Áo Khoác Dù Chống Tia UV Ngăn Ngừa Ung Thư Da Để trang bị cho mình chiếc áo khoác thích hợp
– Ăn uống hợp lý, bổ sung các chất chống oxy hóa có trong thực phẩm (cam quýt, trà xanh, cà rốt, và ớt chuông đỏ,…)
– Sử dụng các trang phục chống nắng chuyên dụng như áo khoác dù chống tia UV, trang bị thêm kính râm để ngăn ngừa các bệnh lý về mắt.
– Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào các giờ cao điểm (11h đến 14h)
– Hạn chế các nguồn bức xạ nhân tạo (ánh sáng từ màn hình máy tính, điện thoại), sử dụng các tấm phim cách nhiệt cho cửa kính trong phòng hoặc trong ô tô,…
Tham khảo: Wikipedia
